Naar de vuilnisbelt bij Assen

Met vriend Johan, de zoon van de wagenmaker De Poel in het dorp, ging ik ’s avonds in het donker naar de vuilnisbelt onder Assen. Het heette daar Pitlo. Dat was een aardig eindje van Zeijen vandaan, dus we gingen op de fiets er naar toe. In het donker en met de zaklamp struinden we daar rond. En we vonden heel wat vreemde dingen. Oude radio’s die nog werkten en vele andere technische apparaten die je als kind van negen jaar interessant vindt. 

Uit de Provinciale Drentsche en Asser krant 10-02-1950

Hoe Johan er aan kwam weet ik niet, maar hij had vele oude Solex en Berini bromfiets motoren. Dat waren die motortjes die je op het voorwiel van een fiets kon zetten. Daar waren we druk mee. Altijd uit elkaar halen en weer in elkaar zetten en kijken of we de motor aan de praat konden krijgen. 

Dan had je smid Harm Tolner. Er waren twee smeden die Tolner heetten. De ene vlak bij het café in de bocht van de weg door Zeijen, de andere verderop bij de kruidenier van het dorp. Eerst de Tolner bij het café. Over de andere kom ik ook nog met een verhaaltje. Bij smid Harm Tolner mocht ik altijd wat doen. Zelfs lassen. Dus op een dag het trapstel onder uit mijn oude fiets gezaagd en dat boven op de stuurstang gelast (het dwarse gedeelte er af) Het achterwiel kwam voorin en de ketting liep dan van boven naar beneden. Smid Tolner leerde mij hoe je een fietsketting kon verkorten of verlengen. Op de plaats van het achterwiel kwam een as van een meter en op beide zijden daarvan een fietswiel. Zo had ik een driewieler waarbij ik met mijn handen aan het trappen was. En op twee wielen rijden ging ook. Je wipte dan het ene wiel met een sterke beweging van “het stuur” omhoog en in balans blijvend ging je op twee wielen verder. Zo de trappers ronddraaiend met jouw handen. 

Het was leuk tot het moment waarop ik een mooi meisje hoorde zeggen: “Och wat zielig, zouden zijn benen verlamd zijn?”

Ik mocht de smid nooit helpen als ik zag dat hij eigenlijk een derde hand te kort kwam. Dan werd hij boos en zei hij: “Als je er niet bent, moet ik me ook redden” Hij prutste liever eerst een hulpstuk in elkaar waardoor de klus toch af kwam. Voor mij is dat een levensles geweest. Met hulpstukken, komt een man alleen, heel ver. Altijd heb ik een lang stuk touw bij me. Met een hefboom en een stuk touw kun je bergen verzetten. Ik denk dat mijn zoon Marco niet voor niets zijn bedrijfje Hefboom noemt.

De fiets werd nog eens verbouwd. De trappers weer onderin. Het grote kettingwiel werd vervangen door een ketting tandwiel van het achterwiel. Twee keer een klein ketting tandwiel. Dat was snel trappen om langzaam vooruit te komen. Maar je had ook kracht. Dus sloot in, sloot uit. En geïnspireerd door de boeken Kameleon van Hotze de Roos werd de fiets in veel kleuren geverfd met gevonden verfresten.

Het laatste project werd een trap-mobiel. Een vierkant frame van houten balken aan elkaar gezet. Twee bestuurbare fietswielen voor en twee fietswielen achter met in het midden een kettingwiel. Zittend trappend was dat mijn fiets-auto. Ik denk dat mijn klussen wat te veel werd voor die arme smid.

Willy Wortel werd ik genoemd in het dorp Zeijen. De uitvinder in de Donald Duck stripboeken.

Smid Tolner:

https://historisch.zeijen.nu/zeijen/bewoningsgeschiedenis/hoofdstraat/32
https://beeldbank.zeijen.nu/?mact=Search%2Cmeb92f%2Cdosearch%2C0&meb92freturnid=15&meb92fsearchinput=smid+tolner&submit=ZOEK

https://www.genealogieonline.nl/stamboom-van-rein/I2938.php